Present Perfect – jak zrozumieć ten czas?

Present Perfect to czas, który na początku sprawia sporo problemów osobom uczącym się języka angielskiego. Przede wszystkim dlatego, że łączy w sobie teraźniejszość z przeszłością, a takiego czasu w języku polski nie ma! Z tego artykułu dowiesz się, jak poprawnie używać czasu Present Perfect w języku angielskim.

Minęło wiele lat, zanim to zrozumiałem

Zdecydowałem się na poruszenie tego tematu, bo sam przez wiele lat miałem problem ze zrozumieniem tego czasu. Niby znałem teorię z podręczników, ale nie zawsze ta teoria zgadzała się z tym, co widziałem w praktyce. Mimo że angielskiego uczyłem się od 5-6 roku życia, to czas Present Perfect tak naprawdę zrozumiałem dopiero na studiach.

Nie będę tutaj omawiał tego jak ten czas się tworzy (z jakich form czasownika itp.), bo w Internecie jest mnóstwo informacji na ten temat. Chcę skupić się na tym, co sprawia największy problem, czyli na tym, jak naprawdę należy rozumieć ten czas i kiedy powinno się go używać.

Czas teraźniejszy czy przeszły?

Być może zastanawiasz się, czy Present Perfect to czas teraźniejszy czy przyszły. Nazwa „Present” wskazuje oczywiście na to, że jest to czas teraźniejszy. Ale odpowiedź na to pytanie nie jest taka prosta. Jest to czas, który łączy w sobie przeszłość z teraźniejszością.

Musisz uświadomić sobie, że nie w każdym języku czasy gramatyczne są postrzegane tak samo, jak np. w języku polskim. W naszym języku podział między przeszłością, teraźniejszością i przyszłością jest dość sztywny. W języku angielskim te granice są bardziej zatarte. I właśnie na takiej granicy leży ten czas.

Kiedy używać czasu Present Perfect?

Poniżej znajdziesz najważniejsze zastosowania czasu Present Perfect, zaczynając od najbardziej istotnego:

1 – Chcemy podkreślić, że coś w ogóle się wydarzyło.

Tutaj nie są ważne okoliczności (kiedy coś się stało, jak, gdzie itd.). Chodzi tylko o to, ŻE coś się stało. Jest to takie podejście zero-jedynkowe – albo coś się stało, albo nie. Możemy użyć tego czasu opowiadając o swoich doświadczeniach życiowych:

I’ve never been to Japan.
I have eaten kangaroo meat.

2 – Coś zaczęło się w przyszłości i trwa do chwili obecnej.

Tutaj chyba nie trzeba wiele tłumaczyć. Przykłady?
Jeśli dwa lata temu przeprowadziłeś się do Warszawy i nadal tu mieszkasz, powiesz „I have lived in Warsaw for 2 years„.
Jeśli byłeś umówiony do lekarza na 9, a jest 11 i nadal czekasz w poczekalni, powiesz „I have been here for 2 hours„.

3 – Skutki zdarzenia z przeszłości trwają do chwili obecnej.

To kiedyś źle rozumiałem. Chodzi o skutki rozumiane bardzo dosłownie. Skutkiem tego, że złamałeś nogę jest to, że ta noga jest złamana, a nie np. to, że nie możesz pójść na spacer.

I have broken my leg.
(niedawno złamałem nogę i ona jest nadal złamana)

I have opened the window.
(otworzyłem okno i ono jest teraz otwarte)

4 – Coś właśnie się wydarzyło.

Czasu Present Perfect możemy użyć, jeśli coś właśnie się wydarzyło. Jednak z ważnym zastrzeżeniem – tylko w brytyjskiej odmianie angielskiego. Amerykanie użyją w takiej sytuacji Past Simple.

I’ve just spoken to my boss.
I’ve just made dinner!

5 – Podkreślenie zakończenia jakiejś czynności.

Jest to dość rzadkie użycie tego czasu, dlatego umieszczam je na końcu. Weźmy jako przykład poniższe zdanie:

I’ll call you as soon as I’ve finished my homework.

Chcemy tutaj podkreślić, że odrabianie pracy domowej musi się definitywnie zakończyć i dopiero wtedy będziemy mogli zadzwonić. Gdybyśmy powiedzieli tutaj „as soon as I finish”, to zdanie również byłoby w pełni poprawne. Zmienia się jedynie intencja mówcy i to, na co chce położyć nacisk.

Present Perfect czy Past Simple?

Na pewno często zastanawiasz się, czy w danej sytuacji powinno się użyć czasu Present Perfect czy Past Simple.

Poniżej znajdziesz kilka przykładów, ale najpierw chciałbym ci uświadomić ważną rzecz. W wielu sytuacjach można użyć OBU tych czasów. Zależy to często od intencji mówcy, czasami również od tego, czy posługujemy się brytyjską czy amerykańską odmianą języka angielskiego. Czasem jednak jest tylko jedna poprawna odpowiedź.

Przykład nr 1: wiemy, kiedy dokładnie coś się wydarzyło (możemy umieścić to zdarzenie na osi czasu) = Past Simple

In 1939, Germany invaded Poland.
On March 1, John married Kate.

Przykład 2: nie wiemy nic o okolicznościach zdarzenia i chcemy powiedzieć, że to się po prostu wydarzyło = Present Perfect

A plane has crashed in Asia!
Our neighbor has bought a new car!

Przykład 3: opowiadamy jakąś historię (ciąg zdarzeń) = Past Simple

British English vs American English

To, jakiego czasu użyjemy w danej sytuacji zależy również od tego, czy posługujemy się brytyjską czy amerykańską odmianą języka angielskiego. Wspomniałem już, że na przykład wtedy, gdy coś właśnie się wydarzyło Brytyjczycy użyją czasu Present Perfect (I’ve just done something), a Amerykanie Past Simple (I just did something).

Statystycznie rzecz biorąc Brytyjczycy znacznie częściej używają czasu Present Perfect. Amerykanie często postrzegają to jako nieco pretensjonalne i wolą upraszczać wszystko, co się da, dlatego częściej wybiorą czas Past Simple.

Present Perfect – podsumowanie

Najtrudniej jest zrozumieć takie zagadnienia gramatyczne, które nie występują w naszym języku ojczystym. Jednym z takich przykładów są rodzajniki, a innym niektóre czasy – np. Present Perfect. Nie licz na to, że po przeczytaniu teorii zrozumiesz ten czas w 100%. To tak nie działa.

Musisz bardzo dużo obserwować i wyciągać wnioski. Jeśli ktoś (native speaker) użyje czasu Present Perfect, zadaj sobie pytanie, dlaczego to zrobił. Im częściej będziesz to robić, tym szybciej zrozumiesz, o co w tym wszystkim chodzi.

ŚLEDŹ MNIE W MEDIACH SPOŁECZNOŚCIOWYCH:

🔴 YOUTUBE – nowy film w każdą środę o 20:00
📱 INSTAGRAM
📱 FACEBOOK
🎧 SPOTIFY – nowy podcast w każdą środę o 20:00 (wersja audio nagrania z YouTube)

MOJE PRODUKTY I KURSY:

🧠 DARMOWY E-BOOK „OBUDŹ SWÓJ MÓZG I UCZ SIĘ SZYBCIEJ”
📘 KSIĄŻKA „JAK UCZYĆ SIĘ JĘZYKÓW I NIE ZWARIOWAĆ?”
✅ DARMOWY KURS ON-LINE „ABC POLIGLOTY”
💪 KURS ON-LINE „NIEUSTRASZONY POLIGLOTA”