Okresy warunkowe są jednym z najbardziej znanych zagadnień gramatycznych w wielu językach. Polacy często mają z nimi kłopot, ponieważ w języku polskim funkcjonują nieco inaczej. Z tego artykułu dowiesz się wszystkiego na temat okresów warunkowych w języku angielskim. Na końcu znajdziesz link do pliku z ćwiczeniami.
Okresy warunkowe – co to jest?
Najprościej mówiąc, okresy warunkowe to zdania, które składają się z dwóch elementów: warunku oraz skutku:
JEŚLI/GDYBY + WARUNEK => SKUTEK
Wyróżniamy kilka rodzajów takich zdań, ponieważ mogą one funkcjonować w różnych przestrzeniach czasowych oraz z różnym stopniem prawdopodobieństwa.
Obie części zdania można dowolnie przestawiać. Jeśli zaczynamy od zdania z „if”, to między jednym i drugim zdaniem składowym powinien znaleźć się przecinek:
If I don’t go to work today, I will get fired.
Jeśli zaś zaczynamy od zdania nadrzędnego (bez „if”), to przecinka nie stawiamy w ogóle:
I will get fired if I don’t go to work today.
Okresy warunkowe w języku angielskim
W języku angielskim występują cztery podstawowe okresy warunkowe oraz tzw. mieszane, będące połączeniem np. trzeciego i drugiego.
Zerowy okres warunkowy
Zerowy okres warunkowy służy do opisywania zależności, które z reguły są zawsze prawdziwe (np. prawa fizyki). Składa się on z dwóch zdań składowych, obu w czasie Present Simple. Przykładowo:
If water is heated to 100 degrees, it boils.
If you eat junk food, you get sick.
Pierwszy okres warunkowy
Pierwszy okres warunkowy różni się od zerowego tym, że najczęściej dotyczy jakiejś konkretnej sytuacji, a nie ogólnych prawd. Oprócz tego prawdopodobieństwo danego zdarzenia nie jest już pewne, a jedynie prawdopodobne.
If it rains tomorrow, we’ll stay at home.
You won’t get in trouble if you do what I say.
Pamiętaj, że innymi wyrażeniami, które mogą zastąpić if są tzw. zdania czasowe. Po każdym z nich stosujemy czasy proste.
- in case – na wypadek / gdyby
- as soon as – jak tylko
- before – zanim
- the moment – z chwilą gdy
- unless – jeśli nie / chyba że
Drugi okres warunkowy
Jedyną różnicą znaczeniową w stosunku do pierwszego okresu warunkowego jest dużo niższe prawdopodobieństwo. Krótko mówiąc jest to tzw. gdybanie. Teoretycznie jest jakaś szansa, że to się wydarzy, ale jest ona naprawdę niewielka.
If I won a million dollars, I would buy a luxurious car.
What would you do if somebody offered you another job?
Trzeci okres warunkowy
O ile gdybanie w drugim okresie warunkowym miało jakikolwiek sens, bo dotyczyło przyszłości, gdybanie w trzecim jest czysto teoretyczne, ponieważ dotyczy przeszłości. Nie ma więc absolutnie żadnych szans na to, żeby stało się to prawdą.
If I hadn’t lied to her, we wouldn’t have broken up.
I would have arrived on time if I hadn’t forgotten my documents.
Mieszane okresy warunkowe
Najczęściej spotykanym połączeniem dwóch różnych okresów warunkowych jest trzeci i drugi. Dotyczy ono sytuacji w których jakieś działanie podjęte w przeszłości ma konsekwencje w teraźniejszości.
If you hadn’t drunk so much last night, you wouldn’t have a headache now.
Okresy warunkowe a język polski
W języku polskim zdania tego typu oczywiście również występują, jednak ich konstrukcja gramatyczna wygląda nieco inaczej. Pierwszą istotną różnicą jest to, że po angielsku zawsze używamy słowa „if”, natomiast po polsku „jeśli”/”jeżeli” lub „gdyby”, w zależności od stopnia prawdopodobieństwa. Kolejną różnicą jest użycie czasów i trybów. O ile po angielsku tryb przypuszczający występuje maksymalnie w jednym zdaniu składowym, to po polsku występuje on w obu częściach zdania. Prowadzi to do tego, że osoby które dopiero uczą się okresów warunkowych mają problem z zastosowaniem odpowiedniego czasu i trybu. Aby tego uniknąć, wystarczy, że zapamiętasz poniższą regułę mówiącą o tym, że po „if” nie stosujemy trybu przypuszczającego (would) ani czasu Future Simple (will).
if + will/would
Okresy warunkowe – ćwiczenia
Jeśli to zagadnienie jest dla ciebie czymś nowym, warto wykonać dodatkowe ćwiczenia. Pod poniższym linkiem znajdziesz plik PDF z ćwiczeniami, które możesz wydrukować.
_____________________
